Technologie ontwikkelen voor en met Twentse burgers in het TOPFIT Citizenlab

De Twente Board focust zich op het versnellen van het toepassen van innovaties in de zorg. Dit doen ze samen met wetenschappers, zorgprofessionals, ondernemers én burgers. Het succes van technologische innovaties wordt namelijk bepaald door de mate waarin deze aansluit op de gebruiker en zijn omgeving. De burger als eindgebruiker is partner in het ontwikkelen, toepassen en evalueren van zorgtechnologieën. Dit gebeurt in het TOPFIT Citizenlab, waar gewerkt wordt aan innovatieve oplossingen, in nauwe samenwerking met Twentse burgers. In de eerste projectperiode zijn ongeveer 400 Twentse burgers bereikt in de pilots van het Citizenlab.

Bekijk onderstaande video over het TOPFIT Citizenlab. De tekst gaat verder onder de video.

We willen dat de Twentse bevolking zich gezond en gelukkig voelt en daarover zelf de regie heeft. Gezondheid, preventie en leefstijl zijn leidend, niet ziekte en behandeling. Onderzoek laat zien dat meer aandacht voor preventie en gezondheidsbevordering betekent dat we later minder zorg nodig hebben. Met de gezamenlijke ontwikkeling en toepassing van innovatieve gepersonaliseerde zorgtechnologieën en digitale hulpmiddelen kunnen burgers ondanks ziekten en beperkingen blijven meedoen in de maatschappij. Het zal de impact die een aandoening en de bijbehorende zorg heeft op het leven van veel patiënten een stuk verminderen. Tegelijkertijd krijgen mensen zo meer regie over hun eigen zorg en worden meer zelfstandig. Patiënten krijgen meer inzicht in hun ziekte, voelen zich meer betrokken bij de zorg en hebben minder professionele medische hulp nodig. In plaats van de dokter heeft de patiënt controle over zijn of haar gezondheid en de ondersteuning die daar voor nodig is. Hierdoor kan de tijd van de zorgverlener efficiënter gebruikt worden en kan deze zich meer richten op het leveren van primaire zorg en aandacht voor de patiënt. Ter grondslag van dit alles liggen nieuwe medische technologieën. Zo kan technologie helpen om mensen met diabetes of reuma meer grip en eigen regie te geven. Ook moeten sociale en technologische innovaties mantelzorgers ontlasten. Apparaten kunnen zo ontworpen worden dat ze gemakkelijk te gebruiken zijn door burgers.

Bij het toewerken naar betere gezondheid en de aandacht voor preventie, komt de burger steeds centraler te staan. “Door in een samenwerking tussen burgers en wetenschappers interventies te ontwerpen en hier onderzoek naar te doen, is de kans groter dat de ontwikkelde oplossingen en onderzoeksresultaten passen bij de mensen en omstandigheden waarvoor ze bedoeld zijn”, vertelt Renkse van Wijk, projectleider van het TOPFIT Citizenlab. Deze samenwerking wordt ook wel citizen science of burgerwetenschap genoemd. Het is een aanpak waarbij wetenschappers en niet-wetenschappers op een gelijkwaardige wijze sámen onderzoeken en ontwikkelen en betekenis geven aan gezondheidsproblemen en relevante technologische innovaties. Met respect voor elkaars belangen en expertise. Hierbij is de oprichting van fieldlabs essentieel. Het biedt het werkveld waarin samen met burgers technologische innovaties worden onderzocht, getest, aangepast en geïmplementeerd. Patiënten werken bijvoorbeeld mee aan onderzoek naar hun eigen ziekte en behandeling.

TOPFIT Citizenlab is dus een fieldlab waar burgers, onderzoekers en ontwikkelaars samenwerken aan technologie voor gezondheid en welzijn. Eind 2022 moet dit fieldlab zijn gerealiseerd om een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van de gezondheid en het welzijn van de Twentse bevolking. Op dit moment wordt onderzocht hoe dit fieldlab het best kan worden ingericht. Dat traject is nu in volle gang met als start een aantal pilots waarin de burgers centraal staat, elke in relatie tot een ander aspect van het leven: zoals de burger en zijn gezondheid (diabetes), de burger gezond aan het werk (mantelzorg), de burger als technologie-ontwikkelaars (handscan bij reuma), welzijn van oudere burgers (langer zelfstandig thuis wonen en eenzaamheid). Lees hier een mooi voorbeeld van de aanpak van TOPFIT Citizenlab. De pilots vinden plaats door heel Twente (o.a. Enschede, Almelo, Hengelo, Hof van Twente, Dinkelland, Tubbergen) en momenteel voornamelijk digitaal. In de pilots wordt al tijdens de projectperiode gewerkt aan gezondheid en welzijn, en leren we hoe het fieldlab er in 2023 uit moet zien. Uiteraard hopen we in 2021 ook meer te kunnen experimenteren met werkwijzes in de wijken, met mobiele (pop-up) labs, maar ook sessie bij de kennisinstellingen.

Met de resultaten uit het TOPFIT Citizenlab kunnen wij onze weg samen vervolgen naar vitaal functionerende Twentse inwoners in een gezonde economie. Ook vormen ze de bouwstenen voor een bredere Citizen Science Hub in Twente die als Europees voorbeeld dient. Deze is op 20 november 2020 gestart in Twente. In 2021 volgen zulke hubs op minstens drie ander plekken in Europa binnen het project INCENTIVE. Lees hier meer over het TOPFIT Citizenlab en de Citizen Science Hub.