Van oud laken tot trendy jurk: Frankenhuis geeft textiel een tweede leven

Algemeen directeur Tich Vanduren showt vol trots een blouse die in een van de spreekkamers van Frankenhuis ligt. Het kledingstuk ziet er fraai uit, het gebruikte materiaal voelt aangenaam aan. Even verderop hangt een trendy jurk. Beide kledingstukken zijn van Zweedse makelaardij en ogen gloednieuw, maar zijn vervaardigd uit gebruikt katoen. De basis van de grondstof is afkomstig van Frankenhuis. “We hebben een lijn opgezet die katoen uit de markt haalt”, legt Vanduren uit. “We werken samen met veel wasserijen. Hun end-of-life-textielen komen bij ons. Denk daarbij aan oude lakens of T-shirts. Wij schonen het katoen op, zorgen ervoor dat alle knoopjes en ritsjes eruit worden gehaald. We zijn  erin geslaagd om van dat katoen een heel  fijn zuiver poeder te maken. Dat verwerken we tot briketten die naar Zweden gaan.”

Frankenhuis exporteert duizend tot tweeduizend ton van deze briketten naar het Scandinavische land. “Het is geen pilotlijntje meer, maar full blast”, zegt Vanduren enthousiast. “Het bedrijf Sodrä maakt er nieuwe grondstof van, Lenzing maakt daar weer garens van. De kleding die hiervan wordt gemaakt, wordt onder meer door Lindex te koop aangeboden in hun webshop.”

De manier waarop Frankenhuis het katoen recycled staat misschien wel model voor de vlucht die Frankenhuis de afgelopen jaren heeft genomen. Tot 2017 verwerkte het bedrijf vooral oude jeans en breiwerk voor de non-woven industrie. Door middel van mechanische recycling werden hier dikke vilten van gemaakt. Die werden gebruikt voor de productie van hoedenplanken voor auto’s of als isolatiemateriaal in wasmachines of ander witgoed.

Maar sinds de overname door Boer Groep in 2018 en de participatie in de regiodeal Circulair Textiel Twente is Frankenhuis een andere weg ingeslagen en profileert het zich meer en meer als partner voor alle textielrecycling. “Boer Groep wil van elke verbrandingsstap af”, legt Vanduren uit. “Al het textiel dat niet naar de tweedehandsmarkt gaat, moet gerecycled kunnen worden.”

Met partners als TexPlus, SaXcell, Eschede Textielstad Innovatie, Regionaal Textielsorteercentrum Twente en Saxion werd in de regiodeal gezocht naar nieuwe technologieën om afvaltextiel te verwerken. “Dat heeft echt zijn vruchten afgeworpen”, zegt Vanduren. “We hebben iets opgezet wat nergens anders te zien is. Twente profileert zich echt weer als textielregio.”

Mede dankzij de investering en het onderzoek vanuit de regiodeal kon Frankenhuis de lijn voor het opschonen van katoen opzetten. Maar ook richtte het een tak op voor confidential recycling, waarin beveiligings- of politieuniformen worden vernietigd en teruggebracht tot een grondstof. Ook andere bedrijven klopten bij Frankenhuis aan om hun oude textielen een tweede leven te geven. “Het hergebruik van textiel zit in de lift”, zegt Vanduren. “Hoe meer de markt zich vooruit werkt, hoe vaker wij de vraag krijgen of we iets met het overbodige textiel kunnen doen.”

Het zorgde voor een flinke groei van het bedrijf. Zozeer zelfs, dat Frankenhuis na bijna 150 jaar afscheid nam van Haaksbergen, om verder te gaan in een nieuw pand op het XL Businesspark in Almelo. Vanduren: “We waren uitgegroeid in Haaksbergen. In ons nieuwe pand verwerken we acht- tot negenduizend ton textiel. Volgend jaar hopen we op vijftienduizend ton te zitten. Uiteindelijk kunnen we hier doorgroeien tot twintigduizend ton.”

De doorgroeimogelijkheden zijn hard nodig, want Vanduren zit vol plannen. Er wordt al hard gewerkt aan de volgende innovatie: een lijn voor het recyclen van polyester, om ook daar een perfecte grondstof voor nieuwe polyesterkleding van te maken. “Het depolymeriseren van polyester is niet zo heel moeilijk. De technologie staat nu al toe om van een kledingstuk een waterfles te maken. We onderzoeken nu met meerdere partijen hoe we van gebruikte polyestertextielen nieuwe kleding kunnen maken. We zitten in de laatste fase van dat proces. Volgend jaar zie je hier ook eindproducten van een chemisch hernieuwbaar polyester.”

Het uiteindelijke doel van Frankenhuis is bijdragen aan een circulaire textielketen. Dat doet het door materialen te recyclen, maar Vanduren zet ook in op een stuk bewustwording in de keten. “Niet alle kleding is recyclebaar. Met een katoenen shirt met daarop een pvc-print kunnen we niks. Ook de stukjes plastic in de kraag van een blouse maken het voor ons lastig om het te recyclen. Daarom praten we veel met designers. We geven aan welke materialen ze wel of niet moeten gebruiken om een shirt recyclebaar te maken. Dat wordt heel goed ontvangen. Geregeld krijgen we te horen dat als ze dit eerder hadden geweten, ze hier allang rekening mee hadden gehouden. Er wordt in de keten weleens verweten dat er niet wordt samengewerkt, maar dat doen wij wel. Samen proberen we de keten te sluiten, om deze circulair te maken.”

Frankenhuis heeft de technieken in huis om gebruikt textiel een tweede leven te geven. Er wordt steeds meer gebruik van gemaakt, maar de berg textielafval is desondanks nog altijd groot. “De overheid is nu aan zet”, zegt Vanduren. “Zij zijn leading. Met alle technologie die er is, is er geen enkel excuus om minimaal twintig procent gerecyclede content in een kledingstuk te verwerken, zonder dat je kwaliteit verliest. Het textiel ligt in bergen te wachten, terwijl we de grondstoffen hebben om dit te realiseren. Twintig procent moet kunnen, maar dan moet de overheid wel dat duwtje geven.”