Duurzaamheidscoördinator Aveleijn maakt duurzaamheid tastbaar: ‘Iedereen kan impact maken’

Bij een term als ‘milieu-impact’, denk ik niet direct aan een zorgorganisatie. Hoe groot is jullie impact?

“De zorgsector is verantwoordelijk voor 7 procent van de gehele CO2-uitstoot in Nederland. Die uitstoot is afkomstig uit gas en elektra, maar ook uit de spullen die we kopen en laten bezorgen, het water dat we verbruiken, de voeding die we nuttigen en het afval dat we produceren. Als Aveleijn erkennen we onderdeel te zijn van het probleem, maar we willen vooral onderdeel zijn van de oplossing. ‘Leven vol betekenis’, is onze missie. En dat willen we niet alleen nu bieden, maar ook voor toekomstige generaties.”

Hoe probeer jij als duurzaamheidscoördinator jullie milieu-impact te verkleinen?

“Vooral door te focussen op gedragsverandering van cliënten, hun verwanten en onze medewerkers zodat zij dagelijks duurzamere keuzes maken. Waarom daar de nadruk op ligt? Als we onze tachtig locaties verduurzamen door maatregelen als betere isolatie, dubbele beglazing en ledverlichting, levert ons dit bijna 30 procent aan CO2-reductie op. Supermooi, maar in 2030 moeten we onze CO2-uitstoot met minimaal 55 procent hebben gereduceerd. Kortom: er is een flinke kloof om te overbruggen. En die stappen zitten in de duurzame keuzes die wij elke dag met elkaar als organisatie maken. Stappen die pas kunnen worden gezet als er bewustwording bestaat over het belang en de kracht ervan. Mijn missie is om dit inzicht en mijn intrinsieke motivatie binnen de organisatie te verspreiden.”

Wat is jouw persoonlijke drijfveer?

“Door een berekening in het boek De Verborgen Impact van Babette Porcellijn kwam ik erachter dat er 3,3 aardes nodig waren om mijn levensstijl te onderhouden. Het zette mij aan het denken over mijn consumptiegedrag, hoe vaak ik de auto pak en er een stuk vlees op mijn bord ligt. Relatief kleine knoppen waar ik aan kan draaien om mijn milieu-impact te verkleinen. Maar het zette mij vooral aan het denken over de toekomst van mijn kinderen en de generaties na hen. We hebben maar één aarde en als we willen dat dit een fijne leefbare plek blijft, moeten we andere keuzes maken.”

Hoe geef je hier in je werk vorm aan? Hoe creëer je bewustwording zodat er ook daadwerkelijk duurzamere keuzes worden gemaakt?

“Onder meer met ons duurzaamheidsprogramma Aardewerk. Veel mensen denken dat het klimaatprobleem zo groot is, dat zij geen verschil kunnen maken. Maar Aardewerk maakt concreet hoe je impact kan maken, zonder je hele leven te hoeven omgooien. We hebben de thema’s waarop we sturen - gebouwen en energie, spullen en afval, groene leefomgeving, voeding en mobiliteit – vertaald naar een menukaart met ongeveer 25 interventies. Net zoals in een restaurant kan je kiezen wat jou aanspreekt. Variërend van waterbesparende douchekoppen en regentonnen tot slimme thermostaten, vegetarisch eten en de inzet van deelvervoer. Hogeschool Saxion heeft de impact van al deze interventies doorgerekend en vertaald naar een score in fictieve boompjes. We dagen elke locatie uit om samen met hun bewoners jaarlijks twintig boompjes bij elkaar te sparen met de door hen gekozen acties. Hiermee reduceren we onze CO2-uitstoot elk jaar met vijf procent. We vullen de menukaart regelmatig aan met nieuwe interventies. Zo komen we steeds dichterbij ons doel.”

Waarom is het belangrijk dat locaties hun eigen duurzame keuzes maken?

“Als duurzaamheid een ‘moetje’ wordt, schieten mensen in de weerstand. We vinden het belangrijk dat cliënten zeggenschap hebben over hun eigen leefomgeving en dat ze samen met de medewerkers vanuit bewustwording en eigen motivatie bijdragen aan oplossingen. En dat mag ook leuk zijn! Hoe tof is het dat jouw locatie mede door jouw keuzes misschien wel de duurzaamste is? We prikkelen cliënten en medewerkers met beloningen. Bijvoorbeeld door de besparing op energiekosten te steken in een leuk dagje uit. We bieden ook duurzame dagbestedingsactiviteiten waardoor cliënten opgeleid kunnen worden tot zogenoemde Aardewerkambassadeurs. Zij helpen vervolgens kennis en bewustwording te verspreiden binnen onze locaties. Alleen samen bereiken we ons doel.”

Hoe groot is de nadruk op samenwerking binnen jullie duurzaamheidsstrategie?

“Groot. Niet alleen intern, maar ook extern. Van een pilot met boeren om biologisch groente en fruit op locatie te krijgen, kennissessies bij woningcorporaties en andere zorginstellingen tot onze app tegen voedselverspilling waarbij we kijken of noabers baat hebben bij maaltijden. We willen niet alleen in onze organisatie, maar ook daarbuiten mensen bewegen tot het maken van duurzame keuzes. We leven in Twente in zo’n mooie groene regio, daar willen we toch allemaal zorg voor dragen? Iedereen is nodig in deze transitie. Vele kleine druppels maken samen een oceaan.”