Sensortechnologie helpt bij thuisrevalidatie

Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 45.000 Nederlanders een beroerte; wereldwijd ging het in 2010 zelfs om 33 miljoen mensen. Met de toenemende vergrijzing is het logisch dat deze getallen de komende jaren verder zullen stijgen. Mensen die een beroerte overleven, kampen vaak met lichamelijke beperkingen. Het doel van het revalidatieprogramma dat doorgaans volgt, is om patiënten zo goed mogelijk te laten functioneren in hun dagelijks leven. In de praktijk vindt de revalidatie echter voornamelijk plaats in de revalidatiekliniek en is er onvoldoende zicht op hoe de patiënt na afloop van het traject in zijn thuisomgeving met zijn beperkingen omgaat. Dit terwijl bekend is dat kennis over het dagelijks functioneren van deze mensen kan leiden tot een betere revalidatie tegen lagere kosten. UT-promovendus Bart Klaassen ontwikkelde, binnen een FP7 Europees onderzoeksproject, met een groot team een systeem waarmee je de kwaliteit van bewegen van deze patiënten nauwkeurig kunt meten en modelleren en waarmee je de relevante gegevens kunt doorsturen naar de therapeut. Het is het eerste project wereldwijd waarin onderzoekers met een dergelijk systeem de volledige bewegingen van deze patiënten kunnen analyseren in een thuisomgeving. “Er was al lange tijd grote behoefte aan een dergelijk systeem, maar de technologie was er simpelweg nog niet klaar voor,” vertelt Klaassen. “Dat is momenteel snel aan het veranderen, dankzij razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van batterijtechnologie, wearables, smart e-textiles en big data analyse.”

Samen met een groot consortium, bestaande uit engineers en zorgprofessionals, ontwikkelde Klaassen het INTERACTION System. Dit bestaat uit een pak dat deelnemers aan het onderzoek gedurende drie maanden onder hun kleding moesten dragen en de volledige technische infrastructuur die de data verstuurt, opslaat en verwerkt. Het pak bevat maar liefst 41 sensoren, waaronder sensoren op een groot aantal lichaamssegmenten, sensoren die de spierkracht meten, streksensoren op de rug en de handen en krachtsensoren in de schoenzool. Verder is het pak uitgerust met een draagbare zender die alle informatie via internet kan verzenden naar dataverwerkingsservers op de Universiteit Twente. Het klinische onderzoek vond plaats bij  Roessingh Research and Development, waar sessies werden gehouden met patiënten die een beroerte hadden gehad. Een uitdaging was voornamelijk de gebruiksvriendelijkheid van het pak. Patiënten vroegen om een ‘onzichtbaar pak’ dat ook in de zomer onder de kleding gedragen zou kunnen worden. Daarnaast moest het pak gemakkelijk aangetrokken kunnen worden met 1 arm. 

Binnen zijn promotieonderzoek heeft Klaassen aangetoond dat het systeem in de praktijk functioneert. “We hebben onder meer laten zien dat het verzenden van alle informatie goed lukt en ook efficiënt is. We zijn erin geslaagd om alle relevante bewegingen te modelleren en de voor de therapeut relevante data eruit te filteren. Ons project heeft nieuwe technieken en methodes geleverd die het mogelijk maken om patiënten gedurende lange tijd thuis te kunnen monitoren en verschillen met gestructureerde klinische metingen in kaart te brengen. Momenteel doen we extra onderzoek om definitief conformatie te geven op het bewijs van een optimale begeleiding van de revalidatie met behulp van deze methodes.“ Bij de ontwikkeling van het systeem maakten Klaassen en het team gebruik van een user centred design-aanpak. Op deze manier konden ze steeds feedback van de betrokken patiënten meenemen in de ontwikkeling van het systeem. Ook werden in een vroeg stadium andere relevante partijen, zoals verzekeraars en zorgprofessionals, bij het ontwerp en het onderzoek betrokken.