Rijksmuseum Twenthe en De Museumfabriek delen rijkdom met bedrijfsleven

Vraag Frans Schuitemaker wat hij aantrof, toen hij - na zijn afscheid als directeur van tour- operator Oad - zijn nieuwe werkterrein betrad en hij raakt niet uitgepraat. ‘Wist je dat de Museumfabriek een collectie heeft van 150.000 objecten die gaan over natuur, techniek en cultuur? En dat het Rijksmuseum Twenthe kunst laat zien van de middeleeuwen tot nu? Van Jan Steen tot Monet en van Jacob van Ruisdael tot Herman de Vries: je hoeft er niet voor te reizen, het is allemaal hier te zien.’ Natuurlijk kende hij de musea als bezoeker, ‘maar het heeft me verrast welke kansen ze bieden om Twente op de kaart te zetten.’

Dat heeft, maakt hij duidelijk, behalve met de rijkdom van de collecties alles te maken met het verhaal dat ze samen vertellen. Als musea van de verbeelding, waarmee wij mensen vorm en betekenis geven aan onze wereld. ‘Het zijn plekken waar verleden, heden en toekomst bij elkaar en tot leven komen. De vragen die erbij worden gesteld, die maken het mooi. Daar hoef je, in het geval van Rijksmuseum Twenthe, geen kunstliefhebber voor te zijn. De kunst maakt het je zelf wel duidelijk.’

Dat gebeurt in het museum aan de Lasonder- singel in steeds wisselende tentoonstellingen, zodat elk bezoek nieuwe verrassingen oplevert. In de Museumfabriek een eindje verderop bieden de nieuwe Wunderkammer spannende inkijkjes in de samenhang der dingen. Het zijn mini-exposities die geheimen ontsluieren als: wat heeft moderne robottechniek van doen met mammoetbeenderen? En welk verband is er tussen het witte kant van een knipmuts en het witte licht in glasvezel?

De Makerspace – waar bezoekers zelf aan de slag mogen - is ook een eigentijdse hint naar de rol die de maakindustrie van oudsher in Twente speelt. In de negentiende eeuw, ofwel de IJzeren Eeuw, groeide de regio in razend tempo uit tot het industriële centrum van Nederland. Rijksmuseum Twenthe – gesticht door textiel- fabrikant Jan Bernard van Heek - en de Museumfabriek in de voormalige textielfabriek Het Rozendaal herinneren zelf aan die tijd.

Maar ze laten volgens Schuitemaker ook zien hoe Twente zichzelf steeds opnieuw is blijven uitvinden. ‘Er loopt een directe lijn tussen die ijzeren eeuw en de high tech maakindustrie waarin we nu uitblinken, de dynamiek die Twente kenmerkt. Kijk hoe mooi die oude fabrieken er nu bij staan.’ De tijd is rijp om dat verhaal uit te dragen, vindt Schuitemaker: ‘de ijzeren eeuw is een periode die ons allemaal bindt, tot op de dag van vandaag. We mogen trots zijn op wat het ons heeft gebracht. Deze musea kunnen daar een belangrijke rol in spelen.’

Hij wil er zoveel mogelijk partners bij betrekken. Voor bedrijven snijdt het mes aan twee kanten, weet hij zeker: ‘cultuur straalt op een heel andere manier af op een bedrijf dan bijvoorbeeld sport dat doet. Wie deze musea omarmt, maakt zijn wereld groter.’

Een koppeling met een van de musea biedt ook praktische voordelen, benadrukt Schuitemaker. ‘Bedrijven willen zich graag profileren, maar bussen vol schoolkinderen in huis halen werkt vaak niet. Via ons heb je ook nog eens een groter bereik. En je weet zeker dat een programma voldoet aan de onderwijsnormen.’  Wat volgens hem tegelijkertijd betekent dat er van platte reclame geen sprake kan zijn. Schuitemaker wil ook regionale bedrijven en instellingen betrekken bij de Wunderkammer, die elk hun eigen educatiepakket hebben. ‘Zodat we samen kunnen laten zien hoe in deze regio nu en in de toekomst werk wordt gemaakt van thema’s uit het verleden.’

Ook met Rijksmuseum Twenthe is nog een wereld te winnen, heeft hij gemerkt. ‘Bij het Prinsjesdagontbijt zaten hier 200 ondernemers omringd door de prachtige wandtapijten in de Gobelinzaal. Voor menigeen was het de eerste keer.’ Bedrijven kunnen als ‘Weldoener’ een band aangaan met het museum, of bijvoorbeeld zoals het jubilerende uitvaartbedrijf Vredehof deed, de medewerkers een familiepas schenken waarmee een gezin een jaar lang toegang heeft tot beide musea.

In de Museumfabriek dienen zich weer nieuwe mogelijkheden aan met het Twentelab. Het nu nog afgeschermde depot - waar zich het grootste deel van de collectie bevindt en behalve professionals vele vrijwilligers actief zijn - wordt een publiekstrekker, als het grootste restauratieatelier van het Oosten.  Onderdeel van dit Twentelab wordt een collectie- en kenniscentrum, met onder meer toegang tot de 1,6 kilometer strekkende meter aan boeken die beide musea bezitten. Een uitnodigende omgeving voor een onderzoek als dat waarover Schuitemaker nu met de Rabobank in gesprek is: ‘waarom werd de allereerste Raiffeisenbank ooit gevestigd in Lonneker?’