Earth is calling... Texperium

Texperium is een open innovatiecentrum waar onderzoek wordt gedaan naar het hergebruik van textiel. Het doel van Texperium is om van oud textiel nieuwe garens te maken waar onder andere kleding mee gemaakt kan worden. Texperium sluit op deze manier de productieketen, en ontwikkelt hoogwaardige circulaire producten. In de afgelopen decennia is kledingproductie exponentieel gestegen, en is kleding tot een wegwerpproduct verworden. De producten van Texperium vormen de sleutel tot het verminderen van de negatieve impact die kledingproductie op ons klimaat heeft.  

Hoe groot is ons probleem met de hoeveelheid textielafval? In de woorden van Paula Konter, directeur van Texperium: “Onbeschrijfelijk groot, echt onbeschrijfelijk. Het probleem is zo groot dat recyclebedrijven heel vaak gewoon nee moeten zeggen, omdat zij heel veel hebben, maar er te weinig afzet is. Er zijn te weinig mogelijkheden om het textielafval weer in producten om te zetten.”  

Textielafval is naast plasticafval het meest problematische aspect van onze consumptiemaatschappij. De textielindustrie is zeer vervuilend. Het produceren van kleding kost gigantische hoeveelheden water, verf en andere grondstoffen. Uit recent onderzoek is gebleken dat iedere Nederlander per jaar zo’n veertig kledingstukken weggooit. Negen daarvan worden hergebruikt, dus door iemand anders gedragen. Zeven van de kledingstukken worden gerecycled. De rest belandt op de afvalberg en gaat de verbrandingsoven in.   

Productiehal van Texperium

Hier brengt de circulaire missie van Texperium verandering in. Een circulaire economie is erop gericht dat er geen verspilling meer plaatsvindt, door slim om te gaan met afval- en restproducten. Het afval van de ene industrie wordt gebruikt als grondstof voor een andere, of dezelfde industrie. Texperium gebruikt textielafval als grondstof voor nieuwe kleding, gordijnen, handdoeken en andere textielproducten. De ambitie van Texperium is dat textielrecycling binnen een afzienbaar aantal jaren ‘business as usual’ is en de transitie naar de circulaire economie plaatsvindt. 

In Nederland wordt ca 80.000 afgedankt textiel ingezameld door verschillende instellingen en goede doelen. Zeker zo’n 140.000 ton wordt echter niet ingezameld. In de productiehal van Texperium wordt dit oude afgedankte textiel uit elkaar getrokken, waarna van de vezels nieuwe garens worden gemaakt. De focus van Texperium ligt op het ontwikkelen van deze hoogwaardige garens, omdat dit het meest complex is en de meeste toepassingen heeft. De garens worden uiteindelijk alleen gebruikt als ze minimaal zo goed zijn als ‘nieuwe’ garens. De manier van ontwikkelen is bij het gerecyclede product alleen een stuk lastiger en vereist veel meer kennis dan het ontwikkelen van ‘normale’ garens. 

“Alle producten waar we aan meewerken komen uiteindelijk op de markt”, aldus Paula Konter. Zo heeft Texperium bijvoorbeeld handdoeken voor de Nederlandse defensie geproduceerd. De handdoeken bestaan uit 40% gerecycled materiaal. Defensie heeft 100.000 van deze circulaire handdoeken afgenomen. Daarnaast heeft het bedrijf van oude cabin crew-uniformen van KLM nieuwe sjaals gemaakt, en pullovers voor WE Fashion geproduceerd. 

Staatssecretaris van Veldhoven brengt een bezoekje aan Texperium 

Texperium werkt veel samen met lokale Twentse weverijen. “Wij zeggen; jongens wij moeten samen regionale duurzame producten maken. Twente weer op de kaart zetten als textielregio, maar dan nieuwe stijl. Die bedrijven zien daar zeker de meerwaarde van in.” De samenwerking binnen Twente verloopt zo goed dat Texperium haar fabriek uit gaat breiden, zodat zij steeds meer circulair textiel kunnen produceren.  

Volgens Paula Konter kan Texperium een heel eind komen als oplossing voor de textielafvalberg. Is deze vorm van recycling dan de beste oplossing voor onze afgedankte kleding? “Nee”, zegt Paula Konter, “Wat herdraagbaar of herbruikbaar is komt niet bij ons terecht. Je kunt het kledingstuk ook veel beter een tweede kans geven in de vorm van het product zoals die is. Opnieuw dragen is uiteindelijk veel beter dan recyclen.” Het bedrijf timmert druk aan de weg en ziet graag meer initiatieven uit de grond springen. De gehele markt moet om, er moet voor gezorgd worden dat er steeds meer nieuwe toepassingen komen. “Wij vinden het heel belangrijk dat het niet meer naar de verbranding gaat. Want wat krijg je dan? Mensen zamelen kleding in, denken goed te doen, maar uiteindelijk raakt het toch in de verbrandingsoven want er zijn niet genoeg nieuwe toepassingen.” 

Als bedrijven zelf verantwoordelijkheid nemen voor het afval dat hun industrie produceert, gaan we een eind de goede kant op. “Ik vind ook dat als jij als bedrijf afval hebt, dat jij daar dan verantwoordelijk voor bent. Bedrijven moeten bij zichzelf nagaan of ze hun eigen afval misschien opnieuw kunnen gebruiken.” Grote kledingketens als H&M zetten ook duurzame initiatieven op door bijvoorbeeld oude kleding in te zamelen, en een kledinglijn te lanceren die voor minstens 50% uur duurzame materialen bestaat. Volgens Paula is dit tot nu toe echter nog grotendeels een marketingtruc en kunnen de grote ketens nog véél meer doen. Prijs is nog altijd leidend, waardoor de producenten in lageloonlanden blijven, hoewel duurzaam textiel zoals dat van Texperium maar een fractie duurder is volgens Paula.