Urenco levert belangrijk aandeel in behandeling van ernstige ziektes

Zeg Urenco en de gedachten gaan al snel uit naar uraniumverrijking. Maar het Almelose bedrijf doet meer dan dat. Het is ook al jaren actief in de medische wereld. “We zijn ons bewust van de maatschappelijke bijdrage die we kunnen leveren”, zegt Martijn van Hezel, commercieel manager bij Urenco Stable Isotopes. “Het verrijken van uranium doen we al ruim 50 jaar met geavanceerde centrifugetechnologie. In het begin van de jaren negentig kregen wij de vraag of we die technologie ook voor andere doeleinden in konden zetten. In ons laboratorium zijn we daarmee aan de slag gegaan. Van daaruit is het mondjesmaat gegroeid. Dat gebeurde heel gestaag, totdat we sterk groeiende kansen in de medische wereld zagen.

Het bleek een gouden greep, want in een paar jaar tijd is Urenco uitgegroeid tot een belangrijke speler in de gezondheidszorg. Het bedrijf ontwikkelt stabiele isotopen. Deze worden gebruikt bij de behandeling van ernstige ziektes, bijvoorbeeld bij de bestraling van tumoren. “Het is het meest belangrijke ingrediënt bij een dergelijke behandeling”, legt Martijn uit. “We zitten vooraan in de productieketen voor nucleaire medicijnen. Na ons proces vinden er nog diverse stappen plaats voordat een medicijn bij de patiënt terecht komt. Wij maken bijvoorbeeld kleine staafjes van het element Iridium. Dit element verrijken we in onze centrifuges in de isotoop Iridium191. Als dat klaar is, volgt een chemisch proces waarbij we het gas omzetten in een metaalpoeder. Daar maken we vervolgens kleine naaldjes van. Alle handelingen die wij doen is met niet-radioactief materiaal. Pas bij een ander bedrijf worden de naaldjes in een onderzoeksreactor pas radioactief gemaakt, dan wordt het een radio-isotoop. Een stralend product.”

Het stralende product belandt in ziekenhuizen, waar het in het lichaam van een patiënt wordt gebracht. Daar begint het zijn werk te doen. “Het materiaal dat wij hebben verrijkt houdt de straling precies lang genoeg vast om lokaal een tumor te kunnen bestralen. Op deze manier worden wereldwijd jaarlijks twee miljoen mensen behandeld”, zegt Martijn. “Nare ziektes kunnen ons allemaal raken. Het is fantastisch om een bijdrage te kunnen leveren aan de behandeling daarvan.”

De verrijkte isotopen van Urenco worden niet alleen in de medische wereld gebruikt, maar ook voor industriële toepassingen. “Bijvoorbeeld in de halfgeleiderindustrie”, vertelt Martijn. “We leveren producten die bij de productie van chips worden toegepast. De toevoeging van een door ons ontwikkeld gas zorgt ervoor dat een chip minder hitte ontwikkelt, waardoor de performance beter wordt. Dat leidt onder andere tot snellere smartphones en dat wil natuurlijk iedereen. Ook in die markt zien we veel kansen.”

De belangrijkste taak van Urenco blijft echter het verrijken van uranium voor de productie van CO2 vrije elektriciteit, met de afdeling Stable Isotopes als groeiende tweede tak. “We hebben grote plannen op dit gebied”, zegt Martijn. “Maar we kijken ook of we ons verder kunnen ontwikkelen in de keten van medische producten. We zitten nu helemaal vooraan in die keten, maar wellicht ligt er verderop ook een rol van betekenis die wij kunnen spelen. We willen een nog grotere bijdrage leveren. Er zijn zoveel ziektes waar nog te weinig oplossingen voor zijn. Er zijn veel goede ideeën, maar die stranden nu soms tijdens de ontwikkelingsfase. Wij vinden het heel belangrijk om meer toepassingen en producten op de markt te krijgen, zodat nog meer mensen daar profijt van kunnen hebben.”